بررسی ویژگی‌‌های ریخت‌شناسی دانه‌‌های گرده و گل‌آذین درختان نر تعدادی از رقم‌‌های خرما

بررسی ویژگی‌‌های ریخت‌شناسی دانه‌‌های گرده نقش بسیار مهمی در شناسایی رقم‌‌های مختلف درختان نر دارد. در این پژوهش ویژگی‌‌های ریخت‌شناسی دانه‌‌های گرده درختان نر هشت رقم خرما شامل ’شاهانی‘، ’کبکاب‘، ’زاهدی‘، ’بریم‘، ’فاریاب‘، ’شیخ عالی‘، ’فرد‘ و ’جارویس‘ با استفاده از میکروسکوپ الکترونی نگاره بررسی شد. نتیجه‌ها نشان داد که دانه‌‌های‌‌ گرده در همه رقم‌‌ها، به‌‌ شکل تک‌دانه، بیضوی، مخروطی و دارای یک شیار طولی بودند. تزیین‌های سطح خارجی (اگزین) دانه‌‌های گرده از نوع مشبک، نامنظم و به اندازه‌‌های متفاوت بود. همچنین دانه‌‌های گرده ابعاد (طول و عرض)، وزن، تعداد منفذها و درصد تنژگی مختلف داشتند. به‌طوری که بیشترین طول دانه‌‌های گرده در رقم ’فرد‘ (52/24 میکرومتر)، بیشترین عرض دانه‌‌های گرده در رقم‌‌های ’زاهدی‘ (24/13 میکرومتر) و ’فاریاب‘ (20/13 میکرومتر)، بیشترین مقدار وزنی دانه‌‌های گرده در رقم‌‌های ’جارویس‘ (10/22 گرم) و’فاریاب‘ (25/21 گرم)، بیشترین تعداد منفذها در سطح خارجی دانه‌‌های گرده (18 عدد منفذ در هر میکرومترمربع) و بیشترین درصد تنژگی (30/78%) در رقم ’فرد‘ مشاهده شد. از نظر ویژگی‌‌های اسپات (چمچه) و گل‌آذین، رقم ’زاهدی‘ بیشترین طول چمچه (67/77 سانتی‌متر)، رقم ’جارویس‘ بیشترین عرض چمچه (19 سانتی‌متر)، رقم‌‌های ’جارویس‘ (67/1619 گرم) و ’زاهدی‘ (67/1535 گرم) بیشترین وزن چمچه، رقم ’شیخ عالی‘ بیشترین تعداد رشته در چمچه (67/183)، رقم ’کبکاب‘ بیشترین طول رشته در چمچه (سانتی‌متر 05/21)، رقم ’جارویس‘ بیشترین تعداد گل در هر رشته (53/72) و کل چمچه (66/10534) را داشتند. همچنین رنگ چمچه در هر هشت رقم‌‌ درختان نر خرما متمایل به قهوه‌‌ای بود.